تاثیر ویپ و پاد بر زردی دندان‌ها و سلامت دهان

 تغییر رنگ و لکه‌های دندانی: سیگارهای تنباکو به علت وجود قطران و هزاران ماده شیمیایی حاصل از احتراق، به سرعت دندان‌ها را زرد و حتی قهوه‌ای می‌کنند. احتمالاً همه‌ی ما دندان‌های فرد سیگاری قدیمی را دیده‌ایم که چگونه جرم گرفته و تیره می‌شود. ویپینگ فاقد قطران و دود حاصل از سوختن است، بنابراین اثر کمتری در زرد کردن دندان دارد. بسیاری از ویپرها گزارش می‌کنند که پس از کنارگذاشتن سیگار و روی‌آوردن به ویپ، لک‌های روی دندان‌هایشان کمتر شده یا دست‌کم پیشروی زردی متوقف شده است. با این حال، وجود نیکوتین در اغلب ای‌جویس‌ها همچنان می‌تواند لکه‌های زردرنگ ملایمی به مرور ایجاد کند. یعنی اگر فردی مدتها ویپ حاوی نیکوتین مصرف کند، ممکن است دندان‌هایش به سفیدی فرد غیرسیگاری باقی نماند و کمی ته‌رنگ زرد پیدا کند. اما شدت این تغییر رنگ معمولاً بسیار ملایم‌تر از سیگار کشیدن است. از طرفی، بخار ویپ برخلاف دود سیگار کمتر در دهان باقی می‌ماند و رسوبات قطرانی ندارد؛ بنابراین احتمال ایجاد جرم دندانی سخت (تارتار) نیز در ویپ نسبت به سیگار کمتر است. به طور خلاصه، سیگار سنتی یک دشمن قسم‌خورده سفیدی دندان است، در حالی که ویپ یک دوست کاملاً وفادار هم نیست! ویپ هم در صورت مصرف طولانی می‌تواند به زردی خفیف منجر شود، ولی نه به شدت سیگارهای قدیمی.

بیماری‌های لثه و بافت دهان: دود سیگار حاوی مواد سمی متعدد (مثل مونوکسیدکربن، فرمالدهید، آمونیاک و …) است که مستقیماً به بافت لثه آسیب می‌زنند و سیستم ایمنی موضعی دهان را تضعیف می‌کنند. به همین دلیل سیگاری‌ها بیشتر دچار التهاب لثه، خون‌ریزی لثه و بیماری‌های پریودنتال شدید می‌شوند و حتی احتمال از دست دادن دندان در آنها بالاتر است. ویپینگ تنباکو ندارد و بسیاری از آن سموم را در خود ندارد، اما حاوی نیکوتین و ذرات شیمیایی بخار است که می‌تواند موجب تحریک لثه‌ها شود. مطالعات نشان داده‌اند افرادی که ویپ مصرف می‌کنند نیز نسبت به غیرمصرف‌کنندگان، نشانه‌های التهاب لثه بیشتری بروز می‌دهند. هرچند این نشانه‌ها به شدت التهاب در سیگاری‌های سنتی نیست، اما قابل چشم‌پوشی هم نیست. محیط گرم بخار ویپ و وجود مواد شیمیایی طعم‌دهنده می‌تواند رشد باکتری‌های دهان را تسریع کند و التهاب خفیف لثه ایجاد نماید. حتی برخی آزمایش‌ها حاکیست که ویپینگ ترکیب میکروب‌های دهان (میکروبیوم دهانی) را به سوی باکتری‌های مضر تغییر می‌دهد. در نتیجه ممکن است بیماری‌های لثه در کاربران ویپ نیز بروز کند، خصوصاً اگر بهداشت دهان رعایت نشود. اما به طور مقایسه‌ای، خطر ابتلا به بیماری‌های پیشرفته لثه (مانند پریودنتیت شدید) در سیگاری‌های سنتی همچنان بیشتر از ویپرهاست، زیرا سیگار سنتی همزمان عوامل مخرب متعدد را وارد دهان می‌کند. همچنین حرارت دود سیگار (که بسیار داغ‌تر از بخار ویپ است) سبب سوختن بافت‌های دهان و کاهش قدرت ترمیم آنها می‌شود، در حالی که بخار ویپ با دمای کمتر این اثر مخرب را ندارد. بنابراین، ویپ از نظر تاثیر بر لثه‌ها نسبت به سیگار کم‌خطرتر است، اما بی‌خطر نیست. کاربران ویپ نیز باید مراقب نشانه‌های بیماری لثه (قرمزی، تورم، خون‌ریزی) باشند و به محض دیدن این علائم به دندان‌پزشک مراجعه کنند.

پوسیدگی دندان: شاید تعجب کنید اگر بشنوید که تحقیقات جدید ارتباط بین ویپینگ و افزایش خطر پوسیدگی دندان را مطرح کرده‌اند. سال‌هاست که سیگار سنتی را عامل پوسیدگی غیرمستقیم می‌دانیم (به دلیل خشکی دهان و پلاک ناشی از آن). اکنون پژوهشگران دریافته‌اند که مصرف‌کنندگان سیگارهای الکترونیکی نیز بیشتر در معرض پوسیدگی دندان قرار می‌گیرند. مطالعه‌ای که نتایج آن در سال ۲۰۲۲ در مجله انجمن دندان‌پزشکی آمریکا (JADA) منتشر شد، نشان داد حدود ۷۹٪ از بیماران ویپر مورد بررسی، در معرض خطر بالای پوسیدگی بودند، در حالی که این عدد در افراد غیرویپر ۶۰٪ بود. این تفاوت معنادار، زنگ خطری است که نشان می‌دهد بخار ویپ هم می‌تواند دندان‌ها را کرم‌خورده کند. علت چیست؟ پژوهشگران می‌گویند یکی از دلایل، محتوای قندی و ویسکوزیته (چسبندگی) مایع ویپ است. بخار شیرین و چسبناک حاصل از ای‌جویس پس از خنک شدن، به صورت لایه‌ای نازک روی دندان‌ها می‌نشیند و منبع تغذیه‌ای برای باکتری‌های پوسیدگی‌زا فراهم می‌کند. حتی مشاهده شده که پوسیدگی در برخی نواحی غیرمعمول – مانند لبه‌های پایینی دندان‌های جلو – در ویپرها رخ می‌دهد، جایی که معمولاً در افراد عادی کمتر دچار پوسیدگی می‌شود. این امر نشان‌دهنده الگوی متفاوت و جدیدی از پوسیدگی به دلیل ویپینگ است. در سیگار سنتی نیز پوسیدگی به دلیل خشکی دهان و کاهش بزاق افزایش می‌یابد، اما رسوبات قیر و مواد سمی سیگار محیط را برای باکتری‌ها نامساعد می‌کنند. در ویپ، نبود برخی از آن سموم ممکن است اجازه دهد باکتری‌ها حتی بهتر رشد کنند! بنابراین، اگرچه ویپ قیر ندارد، اما شیرینی ای‌جویس و خشکی دهان ناشی از آن ترکیب خطرناکی برای ایجاد پوسیدگی است. به بیان ساده، سیگار سنتی و ویپ هر دو می‌توانند دشمن مینای دندان باشند، فقط هر یک به شکلی متفاوت. فراموش نکنیم سیگار سنتی همچنین لکه‌های تیره روی دندان می‌گذارد که می‌تواند روند تشخیص پوسیدگی را هم سخت‌تر کند، در حالی که ویپ چنین لکه تاریکی ایجاد نمی‌کند.